Bugün İmam Cevad'ın (PBUH) doğum günü.
Çocukluğunda imamlık mertebesine ulaşan İmam Cevad'ın (a.s.) ilmî durumunu sınamak ve sınamak için hem dostları hem de Şiiler tarafından olduğu kadar düşmanları tarafından da münazire (tartışma) toplantıları tertip edilmiştir. Bu tartışmalardan biri, Abbasi halifesi Memun'un hükümetinde "kadıların kadısı" sıfatıyla çalışan ve İslam dünyasının liderlerinden sayılan büyük Ehl-i Sünnet alimi Yahya ibni Aksam ile olmuştur. "fıkıh" ilmi.
Mamun, Merv'den (Tus) Bağdat'a taşındıktan sonra İmam Cevad'a (a.s) bir mektup yazarak onu Bağdat'a davet etti. Bu davet farz olduğu için İmam Cevad (a.s) daveti kabul etti ve birkaç gün sonra Bağdat'a girdi. Mamun onu sarayına getirir ve kızı Ümmül-Fazlı'yı onunla evlendirmeye karar verir.
Bu haber Abbasiler arasında büyük bir telaşa neden olur. Bir yerde toplanarak bu karara karşı olduklarını açıkladılar. Çünkü halifenin bu çalışmasının, İmam Rıza (a.s) ile yaptığı girişim gibi, beklenmedik bazı sonuçları olacağını varsaydılar. Bunun üzerine Memun'a gelerek hilafetin Abbasilerin elinden alınabileceğini belirterek kararından vazgeçmesini talep ettiler. Abbasiler ile Ali'nin çocukları arasındaki eski çatışmalara işaret ediyorlar ve "Ali ibn Musar-Rıza'nın yaptıkları yeter!" Yine de Ali'nin çocuklarını yeniden iktidara getirmek istiyor musunuz? Ali'nin çocukları ile aramızdaki düşmanlığı ne çabuk unuttun?"
Mamun "Ne düşünüyorsun?" Sorulduğunda, "Bu çocuk henüz bir çocuk ve yeterli bilgi ve birikime sahip değil" dediler. Mamun, “Bu hanedanı iyi tanımıyorsun. Genciyle yaşlısı arasında fark yok, hepsinde büyük ilim var. İlimleri "ladunni" olan ve ilahi ilhamlardan kaynaklanan bir ailedendir. Sözüme inanmıyorsanız, istediğiniz zaman test edebilir ve bilimsel tartışma forumları düzenleyebilirsiniz! O zaman sözlerimi anlayacaksın.
Son olarak Memun ile yazıştıklarını belirterek, ünlü Gazi ve hukukçu Yahya ibn Aksam'ı İmam Cevad (a.s.) ile tartışmak üzere görevlendirirler. ("Mizanul-etidal", cilt 4, s. 361-362.)
Yahya'nın rızasını aldıktan sonra uygun bir konu için zor sorular hazırlamaya söz verirler ve İmam Cevad (a.s.) sorularına cevapsız kalırsa ona nefis şeyler ve zenginlik vermeyi vaat ederler. Bu iş için belli bir gün belirlediler. O gün, tüm Abbasiler ve hatta Mamun'un kendisi, tartışmayı dinlemek için toplantıya katıldı.
Yahya ibn Aksam, sorularını sormak için önce Memun'dan sonra da İmam Cevad'dan (a.s) izin ister. Yahya hazır olduğunu söyleyince sorular sormaya başladı: "İhramlı bir kişinin hayvan öldürmesinin hükmü hakkında ne söyleyebilirsiniz?"
İmam Cevad (a.s) bu soruya cevaben bazı sorular sorar:
- Hayvanı haremde mi (Kabe'nin içinde) öldürdü, yoksa dışında mı?
- İhramlı kişi hayvanı hükmünü bilmeden mi öldürdü yoksa kasten mi öldürdü?
- İhramlı kişi hür mü yoksa köle mi?
- O kişi küçük mü büyük mü?
- Böyle bir şeyi ilk defa mı görüyorsun yoksa kaç kere gördün?
- Öldürülen hayvan kuş mu yoksa başka bir tür mü?
- Küçük bir hayvan mı yoksa büyük bir hayvan mı?
-Bunu gündüz mü gece mi yaptı?
- O kişi yaptıklarından pişman mı, değil mi?
"Umre halinde mi yoksa hac halinde mi?"
İmam Cevad (a.s.) meselenin bütün yönlerine değinince Yahya heyecana kapıldı. Mağlup olduğu yüzünün rengindeki değişimden anlaşılmaktadır ve meclis üyeleri bunu çok iyi anlamaktadır.
Seyircilere hitap eden Mamun, "Gerçeğin düşündüğüm gibi olduğu bu nimet için Tanrı'ya şükrediyorum" diyor. Sonra da ekliyor: "Şimdi anladın mı ki ben Cevad (a.s) konusunda haklıyım?"
Meclis dağıldıktan sonra Mamun, İmam Ceva'ya dönerek bu soruların cevabını öğrenmek istedi ve İmam (a.s.) soruları tek tek yanıtladı.
Sonra Mamun, İmam Cevad'dan (a.s.) Kadıların Hakimi Yahya ibn Aksam'a bir soru sormasını ister. İmam (a.s.) Yahya ibn Aksam'a: "Sorayım mı?" Yahya: "Yetki sende! Yapabilirsem cevap vereceğim, yoksa cevabı sizden öğreneceğim.”
İmam şöyle buyuruyor: "Sabahın erken saatlerinde kadın kendisine haram olduğu hâlde, güneş doğduktan sonra kendisine helâl, öğlen haram, ikindi haram, gün batımı haram, akşam haram, haram olan kimdir? gece yarısı, güneş doğarken de helaldir.” olur. Bu kadının nesi var ve nasıl oluyor da bir erkeğe hep ya helal ya da haram oluyor?”
Yahya ibn Aksam bu soruya cevap bulamayınca İmam Cevad'dan (a.s.) kendisinin cevaplamasını istedi. O cevap verdi: "O kadın başkasının kölesidir ve bu nedenle o adama haramdır. Güneş doğduktan sonra onu sahibinden alır ve ona helal olur." Öğle olunca onu azad eder ve yine köle kendisine haram olur. Öğleden sonra azad ettiği köle ile evlenir ve helal olur. Gün batımında "zihar" eder ve bunun sonucunda kendisine yeniden haram olur. Akşam yemeği vakti gelince kadın, "zihar" talakının keffaretini ödeyerek ona yeniden helal olur. Bir kadını gece boşadığı için kadın ona haram olur ve ertesi gün kadınla temasa geçerek ona yine helâl olur."
Bu tartışma, soru-cevap sonrasında İmam Cevad'ın (a.s.) ilmî durumu herkesçe malumdur, dost-düşman anlamıştır ki İmamet ilminin yaşı yoktur. ("El-İrşad", Şeyh Müfid, s. 46-51; "Al-Ehtijac", Tabersi, s. 247.)
Yazar. Rza Şukurlu
Kaynak. (Maide.az)
