Farklı okuyucu sınıflandırma modelleri vardır. Sizlere bu modellerden bazılarını tanıtmaya çalışacağım.
R. Bashberger'in modeline göre çocuk ve genç okuyucular 4 türe ayrılabilir.
1-Romantik tip. Masal ve macera edebiyatını daha çok sever, gerçekçi ve entelektüel-ahlaki kurgulardan hoşlanmaz. Çocuklar arasında yaygındır ve bu tür okuyucular, gençlik yıllarında büyük bir şevkle fantastik edebiyat okurlar.
2-Realist tip. İnsanlar ve onları çevreleyen dış dünya arasındaki etkileşim hakkında yazılan kitapları okur ve masallarla ilgilenmez. Bu özellikler ergenlik döneminde kendini gösterir.
3-Entelektüel tip. Kurguda pratik sonuçlar çıkarmaya çalışır, bilgisini artırma çabası nedeniyle ilginç bilgilerle dolu kitapları okumayı tercih eder. Bu tip gençler ve genç yetişkinler arasında daha yaygındır.
4-Estetik tip. Nadir. Kelimenin tam anlamıyla "tıngırdayan sözcüklerden", kafiyeli dizelerden ve ağırlıklı dizelerden hoşlanır. Bu tip okuyucular şiire ilgi duyarlar ve beğendikleri kitabı defalarca okurlar.
Daha yaşlı okuyucular için
Bolhast modelini sunuyorum.
1. Çok okuyan ama okuduklarını eleştirmeyen tip.
2. Az okuyan tip.
- a) hayati amaçlar için kitap okuyan dinamik, pragmatik insanlar.
- b) içe dönük maceracı tip. Bunlar çoğunlukla çok önemli sanat eserlerini seven ve hayal gücü çok gelişmiş okuyuculardı.
3. Yaşam ihtiyaçlarını derinlemesine anlayan ve onları tatmin etmenin yollarını arayan aktif, amaçlı ve düzenli bir okuyucu.
4. Edebi-pedagojik etkiye sahip üçüncü türden farklı olarak, "bağımlı", "her kelimeyi dinleyen" ve hangi kitabı okuyacağı konusunda tavsiyeye ihtiyaç duyan aktif bir okuyucu.
5. "Sabit" tip; belirli içerik türlerine sahip kitapları okumayı seven hevesli bir okuyucu.
6. "Her şeyi doğrudan okuyan" tip; beyaza da griye de bakmadan, kuralsız, kuralsız, ardı ardına okuyan ve okuduğuna dönmeyen okur.
Not: Umarım herkes kendine uygun bir bölüm bulmuştur. Aslında değişken bir süreç olduğunu düşünüyorum. Kişi belli bir süre içerisinde okuma şeklini değiştirebilir. Bazen bilinçli olarak kendini bunu yapmaya zorlar. Bazen yaşın verdiği tecrübeden dolayı değişir ve bu değişimi hissetmez. Mesela okuma tarzımda bir değişiklik fark etmedim. Ama bu modellerle ilk tanıştığımda fark ettim ki okula gidip okumaya başladığım yıllardan beri bu türlerin neredeyse her birini adım adım inceledim. Peki ya sen?
Source.kaizen.az
