"Tüm işlerimin yanı sıra, düşüncelerim halkımın mutluluğu hakkında,
parlak bir geleceğe ulaşmak, ilerlemek."
H.Z. Tağıyev
Dünyada malını hayra harcayan insanlar her zaman büyük bir sevgi ve gururla anılır... Hacı Zeynalabdin Tağiyev, Azerbaycan'ın hayırsever şahsiyetlerinden biriydi. Ülkemize ve vatandaşlarımıza yaptığı iyilikler aradan yıllar geçmesine rağmen unutulmadı. Hayatı ve faaliyetleriyle herkese örnek olabilecek bir insandır.
Hacı Zeynalabdin Taghiyev, 25 Ocak 1823'te Bakü'de fakir bir kunduracı ailesinde doğdu.
geldi. 10 yaşındayken annesi Ümmü Hanım vefat etti. Çocukluğu oldukça çalkantılı geçmiştir. On yaşındayken babası onu bir muz çiftçisinin yanında ustabaşı yardımcısı olarak çalıştırdı. 12 yaşına geldiğinde zaten taş yontuyordu ve 15 yaşında alçı yapmaya başladı. Bir süre sonra inşaat ustası ve organizatörü olarak tanınmaya başlar. Belli bir miktar fon toplayan Tagiyev, daha 20 yaşında iken ev inşaatı ve nakliye işlerini organize ediyor. Sonraki inşaat işlerini de bizzat denetledi. Yaptığı binalarda, örneğin yaşadığı binada ve bizzat açtığı kızlar spor salonu binasında tarzı hissediliyor.
Helal emeği ile belli bir servet biriktirir. Birkaç yıl sonra vizyon sahibi Zeynalabdin arazi almaya karar verir ve niyetini gerçekleştirir. 1873 yılında alnının teriyle kazandığı parayla devletten bir arsa satın aldı ve burada petrol kuyusu açmaya başladı. Hacı iki yıl boyunca gece gündüz demeden yorulmadan çalıştı ama yılmadı ve fikrini değiştirmedi. Sonunda kader bu cömert, çalışkan adama gülümsüyor - kuyulardan petrol fıskiyeleri. Böylece zavallı Zeynalabdin çalışkanlığı, tutumluluğu ve öngörüsü sayesinde milyoner olur.
Ancak H.Z.Tağiyev milyoner olup zenginliğe ulaştıktan sonra bile geçmiş hayatını unutmamış ve kendisini halktan ayırmamıştır. Aksine hayatta güzel şeyler yapacak maddi imkanlara sahip olduğu konusunda kaderine razı olur. Hayatının anlamını çevresindeki fakir insanlara yardım etmekte, servetinin belli bir kısmını halkının gelişimi ve eğitimi için harcamakta ve güzel binalar inşa etmekte görmüştür. H.Z.Tağiyev şunları yazdı: "Bütün çalışmalarımın yanı sıra niyetim, halkımı mutluluğa, parlak bir geleceğe ve ilerlemeye ulaştırmak. Hedefe ulaşmak için çok sayıda okul açmak gerekiyor. Pek çok kitap, koleksiyon ve gazete basılmalı ve her yere, uzak şehir ve köylerimize gönderilmelidir." Bu sözler, herhangi bir enstitüden mezun olmamış, herhangi bir diploma almamış bir Hacı'nın ne kadar ilerici ve aydın olduğunu teyit etmektedir. Böyle ilerici fikirler ve güzel temennilerle yaşayan H.Z.Tağiyev'in nice hayırları vardır. Halkının iyiliği için, özellikle de yurttaşlarının eğitimi için elinden gelen hiçbir şeyi esirgemedi.
1901 yılında H.Z.Tağıyev 300 bin manat harcayarak Bakü'de ilk kız okulunu yaptırmıştır. Transkafkasya'daki tek kız okuluydu.
Gazete ve dergilerin basımı, yardım dernekleri öncelikle Taghiyev'in adıyla bağlantılıdır. Büyük hayırsever her yıl 20 Azerbaycanlı öğrenciyi kendi parasıyla çeşitli üniversitelere göndererek Kafkasya'daki dört okulun masraflarını karşıladı. Merdekan'da 50 öğrencilik bir okul yaptırdı, 1901'de Bakü'de bir kız okulu açılması için 5 milyon altın yatırdı, 1919'da Azerbaycan Devleti Darülfun'un (şimdiki Bakü Devlet Üniversitesi) açılışına maddi yardımda bulundu, Bakü'de ilk tiyatroyu yaptırdı. Ayrıca Azerice kitaplar yayımladı ve bu kitapları çocuklara ücretsiz olarak dağıttı. Hacı ayrıca 25'e kadar gazete ve süreli yayının yayınlanmasını da himaye etti. Büyük hayırseverin değerli işlerinden biri, kişisel parası pahasına Bakü'ye giden Şollar su boru hattının inşasıydı. Bu boru hattı halen başkentimizin içme suyu ihtiyacının karşılanmasında önemli rol oynamaktadır. Bakü sokaklarını süsleyen birçok bina da Hacı'nın emanetleridir. Azerbaycan Tarih Müzesi şu anda gerçek bir mimari örneği olan özel mülkünde bulunuyor.
H.Z.Tağiyev'in değerli işlerinin listesi çok uzun. Arkasında zengin bir miras bıraktı. Hacı'yı bu hayırlara sevk eden şey, kavmine olan büyük sevgisiydi. İmzalarda milletinin imzasını görmek istiyordu.
Azerbaycan'ın Sovyet yetkilileri tarafından işgali sırasında, Neriman Nerimanov'un talimatıyla Taghiyev'e mülk seçme fırsatı verildi. Kendisinden alınan eski mülkten sadece Merdakan'daki bahçeli evi seçti.
Pakistan ve Azerbaycan arasındaki yakın kardeşlik ilişkileri de hayırsever Hacı Zeynalabdin Taghiyev'in adıyla bağlantılıdır. Böylece dehanın Pakistan halkına yaptığı iyilik, iki ülke ve halk arasında kardeşlik bağı oluşturmuştur. 20. yüzyılın başında, Pakistan toprakları bir İngiliz kolonisi haline geldiğinde, yerel halk arasında büyük bir salgın hastalık yayıldı. İnsanlar bu ciddi hastalıktan topluca öldü. O dönemde Azerbaycanlı milyoner Hacı Zeynalabdin Taghiyev kendi parasıyla 300.000 ampul aşı satın alarak bugünkü Pakistan topraklarına gönderdi. Bu sayede pandemi önlenmiş olur. 1947'de bağımsızlığını kazandıktan sonra, Pakistan'ın saygın halkı bu gerçeği tarih ders kitaplarına dahil etti. Böylece 1940'lardan beri Pakistan'da doğan herkes Azerbaycan'ı ana vatanı olarak tanıyor. Bugün bile 200 milyonluk Pakistan devleti ve halkı Hacı Zeynalabdin Taghiyev'in ruhu için dua ediyor.
Hacı Zeynalabdin Taghiyev 1 Eylül 1924'te 101 yaşında akşam saat sekiz buçukta vefat etmiş ve 4 Eylül'de defnedilmiştir. Cenazesi için büyük bir kalabalık toplandı. Halk cenazeye Bakü'nün her yerinden ve çevre köylerden yiyecek getirdi. Nariman Narimanov'un yardımıyla Bakü'deki "Komünist" ve "Bakinskiy rabochiy" gazetelerinde onun hakkında bir ölüm ilanı yayınlandı.
H.Z.Tağiyev'in değerli işlerinin listesi çok uzun. Arkasında zengin bir miras bıraktı. Hacı'yı bu hayırlara sevk eden şey, kavmine olan büyük sevgisiydi. İmzalarda milletinin imzasını görmek istiyordu.
İyilikler kaybolmuyor, artık büyük hayırseverin adı gönüllerde yaşıyor, halkımız onun hatırasını yaşatıyor, insanlar onu hep minnetle anıyor. Bakü'de ve cumhuriyet bölgelerinde ayrı yerleşim yerlerine, sokaklara, eğitim kurumlarına, fabrikalara H.Z.
Source.bildirchin.az
Kısa belgesel
https://youtu.be/qj5IDCPC8DY?t=538
