Hıristiyan Kilisesinin Parçalanması. Kilisenin gücünün artması. 11. yüzyılın ortalarına kadar Hristiyan kilisesi tek bir kilise olarak görülüyordu. Batı Roma Kilisesi'nin başı Papa'ydı. Bizans'ta kilisenin başı Konstantinopolis Patriği idi. Sırbistan, Bulgaristan ve Kiev Rus devleti dahil olmak üzere Doğu Avrupa'nın birçok ülkesi Bizans'tan Hristiyanlığı kabul etti. Ancak Roma Papası, bu ülkelerin kiliselerine boyun eğdirmek istedi. Papa ve patrik, Hıristiyan kilisesinin lordluğu ve gelir dağılımı için savaşmaya başladı. Sonuç olarak 1054 yılında Hristiyan kilisesi Batı ve Doğu kiliseleri olarak ikiye ayrıldı. Batı Kilisesi Katolik (evrensel kilise) oldu ve Doğu Kilisesi Ortodoks (gerçek din) oldu. Bundan sonra her iki kilise de bağımsız oldu.
Feodal düzensizlik döneminde İtalya, Papa tarafından yönetilen bir devlete sahipti. Papalık Devletleri adı verilen bu devlet, Avrupa krallarına boyun eğdirmek istiyordu. 11. yüzyılın sonunda Papa VII. Gregory ile Almanya Kralı IV. Henry arasında bir savaş çıktı. Savaşın nedeni, piskoposun kimi atadığıydı. Papa, Alman feodal beylerini krala karşı yükseltmeyi başardı. Henry IV'ün tebaası ona itaat etmedi. Papa ile barışmak zorunda kaldı ve Roma'ya gitti. Henry IV, İtalya kıyısındaki Canossa kalesinde 3 gün boyunca gece gündüz çıplak ayakla saklandı ve Papa'dan af diledi. Papa onu affetti. "Kanossa'ya gitmek" ifadesi modern zamanlarda zorlama karşısında küçük düşürücü bir taviz verme anlamında kullanılmaktadır. Ancak bundan sonra bile Alman Kralı IV. Henry, Papa'ya karşı savaştan vazgeçmedi. Bu savaş 200 yıl aralıklı olarak devam etti.
Roma papasının en güçlü dönemi III. Masum (1198-1216) dönemiydi. Dedi ki: Papalar tüm ulusları ve devletleri yönetmelidir. Herkes onun önünde diz çöküp ayaklarını öpmeli. Katolik Kilisesi, Avrupa'nın en büyük toprak sahibiydi. Avrupa'daki toprakların üçte biri kiliseye aitti. Kilise için tüm Batı Avrupa halkından bir ondalık vergi toplanıyordu. Ayrıca kilise dini törenlerden, tabut kesmekten, haç suyuna dalmaktan ve kutsal eşyaların satışından da oldukça fazla gelir elde ediyordu. Papa'nın günahların bağışlanmasına (hoşgörü) ilişkin fermanı yaygındı. Hoşgörü, cennetin alınması anlamına gelir. Bu, günahların bağışlanmasıyla ilgili kilise kararnamesinin adıydı. Güya, kim bu fermanı alırsa, Allah onun bütün günahlarını affedecek ve kim bu fermanı alırsa cennete gidecektir.
Kafirlere karşı mücadele. Kilise'nin öğretisine karşı çıkanlara kafir, yani mürted deniyordu. Sapkınlar papaya karşı çıkmış, halkı kiliseye, Roma papasına vergi ödememeye çağırmış, sapkınlar kafir ilan edilmiş ve onlara karşı kilise mahkemesi (engizisyon) kurulmuştur. 13. yüzyılda kilise mahkemesine Engizisyon adı verildi. 11. ve 13. yüzyıllarda köylüler ve yoksullar, feodal vergi ve harçlara karşı çıktıkları için sapkınları savundular. Engizisyon mahkemesi sık sık kafirleri kazıkta yakmaya mahkum etti.
Haçlı Seferleri
Haçlı seferleri 1096-1270 yıllarında aralıklı olarak yapılmıştır. 8 haçlı seferi düzenlendi. 1095'te Papa II. Urban, Fransa'nın Clermont yakınlarındaki bir ovada halka açık bir mitingde bir konuşma yaptı. Halkı kılıç kuşanmaya ve İsa'nın kabrini kâfirlerden (Müslümanlardan) kurtarmaya çağırdı. Hristiyan geleneğine göre İsa, Filistin'in Kudüs şehrinde (Kudüs) gömüldü. Papa, günahkarların tüm günahlarının affedileceğine söz verdi. Birçoğu "Kutsal Toprakları" özgürleştirmeye hazır olduklarını ifade etti. Giysilerine kırmızı kumaştan bir haç diktiler. Doğuya yürüyenlere haçlılar, yürüyüşe haçlı seferi adı verildi. Haçlı Seferlerinin sebebi şuydu: XI. yüzyılın sonunda Avrupa'da yaşanan kuraklık ve kıtlık, feodal beylerin zengin olma açgözlülüğü, topraksız şövalyelerin varlığı ve din adamlarının yeni toprakları ele geçirme arzusu. Avrupa'da Selçuklu Devleti çöktüğü için yönetimi ele geçirmenin kolay olacağı sanılıyordu.
Birinci Haçlı Seferi 1096 baharında başladı. Yoksul köylüler bu savaşa katıldı. Bizans imparatoru onları Küçük Asya'ya nakletti. Selçuklular haçlıları kılıçtan geçirdi.
1096 sonbaharında Fransa, Almanya ve İngiltere'nin feodal beylerinin önderliğindeki şövalyeler Doğu'ya taşındı. Küçük Asya'da Selçukluları yendiler. 1099'da 3 yıl sonra Kudüs'e ulaştılar ve onu ele geçirdiler. Birinci Haçlı Seferi'nden sonra Haçlılar, Akdeniz kıyısındaki Suriye ve Filistin'in kıyı topraklarında, yani kıyı boyunca dar bir şeritte Kudüs krallığını kurmuşlardır. Haçlılar tarafından oluşturulan krallıklar Kudüs'e tabi oldu.
İkinci Haçlı Seferi 1147-1149'da gerçekleşti ve tam bir yenilgiyle sonuçlandı.
Üçüncü Haçlı Seferi 1189-1192'de gerçekleşti, bunun nedeni Mısır hükümdarı Selahaddin Eyyubi'nin 1187'de Kudüs'ü ele geçirip Haçlıları mağlup etmesi ve onları Kudüs'ten kovmasıydı. Fransa, İngiltere kralları ve Alman imparatoru bu savaşa katılıp yenildiler.
Dördüncü Haçlı Seferi 1199-1204'te gerçekleşti ve Papa III. Innocent tarafından organize edildi. Haçlılar gemi ile Filistin'e gitmeye karar verdiler. Denizlerin Kraliçesi olarak bilinen Venedik şehir devletinden bir gemi kiraladılar. Venedik, Akdeniz'de ticaret için Bizans'la rekabet etti. Venedikliler ticarette Bizans'ı bastırmak için Haçlıları Bizans'a yönelttiler. Haçlılar 1204'te Bizans'ın başkenti Konstantinopolis'i ele geçirip yerle bir ettiler. Şehir, Ayasofya kilisesi bile yağmalandı. Latin İmparatorluğu kuruldu. Haçlılar Bizans'tan ancak 1261'de kovuldu, IV Haçlı Seferi haçlıların işgal ve yağma niyetini ortaya çıkardı.
Beşinci Haçlı Seferi 1217-1221'de gerçekleşti ve haçlılar için başarısızlıkla sonuçlandı.
VI Haçlı Seferi 1228-1229'da yapıldı. Bu savaş Mısır'a karşı başlamış ve Haçlıların yenilgisiyle sonuçlanmıştır.
VII. Haçlı Seferi 1248-1254'te, VIII. Haçlı Seferi 1270'de Kuzey Afrika'da yapılmış ve haçlılar yenilmiştir.
Haçlı Seferlerinin SonuçlarıAvrupalı şövalyeler doğu ülkelerini ele geçiremeseler de oradaki insanların başına büyük belalar getirdiler. Akdeniz'de üstünlük Bizans'tan Kuzey İtalya'nın Cenova ve Venedik şehirlerine geçti. İtalyan tüccarlar Suriye, Filistin, Kırım ve Kafkasya'da ticaret yerleşimleri kurdular.
Avrupalılar Doğu'dan yeni tarım bitkileri, özellikle pirinç, karabuğday, limon, kayısı, karpuz ve şeker pancarı ekmeyi ve yetiştirmeyi öğrendiler. Bir yel değirmeni kullandılar. Avrupalılar ipek kumaş dokumayı, ayna üretmeyi ve metali daha iyi işlemeyi öğrendiler. Kağıt, barut ve pusula ile tanıştılar. Avrupalılar yemekten önce ellerini yıkamayı, sıcak banyo yapmayı, iç ve dış giyimlerini değiştirmeyi Doğu'dan öğrenmeye başladılar. Avrupalı feodal beyler lüks içinde yaşamayı Doğu'dan da öğrendiler.
Kaynak. kaizen.az
