Optimistic blog

Təcili yardım simptomları: — Tənəffüsün çətinləşməsi — Üz və dodaqların göyərməsi — Həyacan və tənəffüsün qısalması — Sürətli nəbz — Tərləmə — Astma tutmaları zamanı xəstələrdə əmələ gələn çaşqınlıq Əlavə simptomlar: — Burun pərlərinin genişlənməsi — Döş qəfəsində ağrı və gərginlik — Qeyri normal tənəffüs-Nəfəsvermə nəfəsalmadan iki dəfə uzundur — Nəfəsalma müvəqqəti dayanır Astmanın müayinəsi: Allergik testlərin aparılması allergenləri tapmağa kömək edə bilər. Ümumi allergenlər heyvan xəzi, gənə, tarakan məhsulları, ev tozu, bitki və plastic tozlar allergenləridir. Ümumi tənəffüs yolları qıcıqlandırıcıları siqaret tüstüsü, ağac yanmasından və qazların yanmasından əmələ gələn tüstülərdir. Həkim ağciyərlərə qulaq asmaq üçün stetoskop istifadə edir. Xəstənin astması varsa uyğun səslər eşidiləcək. Lakin astma tutmaları arası ağciyərlər üzərində normal tənəffüs eşidilir. Əlavə olan testlər: — Ağciyər funksiyasını yoxlamaq üçün testlər — Nəfəsvermə zamanı tənəffüs həcminin ölçülməsi — Döş qəfəsinin rentgeni — Qan analizləri (eozinofillərin sayılması ilə) — Arterial qanda qazların təyini Astmanın müalicəsi Müalicə əsasən allergenlərdən, tənəffüs yollarını qıcıqlandıran maddələrdən uzaq olmaqdan və tənəffüs yollarının iltihabından qaçmaqdan ibarətdir. Müalicə üçün əsas 2 dərman növləri var: Uzun müddətli dərmanlar profilaktikası üçün istifadə olunur, onlar aşağıdakılardır: — İltihabın qarşısını alan steroidlər ( Azmacort, Vanceril, AeroBid, Flovent) — Leykotrien inhibitorları (Singulair və Accolate) — Anti-IgE terapiyası (Xolair) — Uzun müddətli bronxodilatatorlar (Serevent) — Xromolin sodium (Intal) və ya nedocromil sodium — Aminofillin və ya teofillin Bəzən steroid və bronxodilatatorlar birgə işlədilir. Tutma zamanı sürətli təsir edən dərmanlar: — Qısa təsirli bronxodilatatorlar (Proventil, Ventolin, Xopenex). — Kortikosteroidlər (prednisone və ya methylprednisolone), ağıza və ya venaya vurulur. Orta ağırlıqlı astma zamanı qısa təsir müddətli dərmanlardan istifadə olunmalıdır. Ağır formada özünü göstərərsə xəstəlik üçün daimi müalicə tətbiq olunmalıdır. Kəskin formada isə xəstəxana şəraitində müalicə aparılmalıdır. Peak flow meter (tənəffüs həcmini təyin edir) ağciyər həcmini ölçmək üçün sadə qurğudur, tutmanın başlayacağını simptomlardan əvvəl xəbər verir. Peak flow meter dərman müalicəsini nə zaman başlamağa ehtiyac olduğunu göstərir. Peak flow  50-80% arası olarsa bu orta ağırlıqlı xəstəlikdir,  50%-dən aşağı isə kəskin tutmadır. Ağırlaşmalar: — Tənəffüs sisteminin üzülməsi — Dərmanların əlavə təsirləri — Pnevmotoraks — Ölüm Həkimə nə zaman getməli: Əgər siz və ya uşağınız astmadan əziyyət çəkirsinizsə həkimə müraciət edin. Tənəffüs həcmi 50-80%-dirsə və əlamətlər əvvəl yazılmış müalicə ilə azalmırsa təkrar müayinəyə gedin. Kəskin tənəffüs problemləri, döş qəfəsində ağrı ilə təcili yardıma müraciət edin. Astma xəstəliyi zamanı profilaktika Allergenlərdən uzaq olmaqla xəstəliyin kəskinləşməsinin qarşısını almaq olar. Bunu toza allergiyası olanlarda evdən xalçaları yığışdırmaqla, quş tükündən olan balışları dəyişməklə, tez-tez evləri təmizləməklə etmək olar. Belə insanlar tüklü heyvanlardan da uzaq olmalıdır. Eyni zamanda belə xəstələr siqaret tüstüsundən və sənaye tüstülərindən də uzaq olmalıdır.   Bir çox xəstəlikləri sivilizasiyanın «ayağına» yazırlar. Belə xəstəliklərdən biri də astmadır. Amma bu xəstəlik qədimdən məlumdur. Məsələn, Homerin «İliada»sında Axill Hektorun boğazına nizə yeridir və o, «astma»ya məruz qalır. Doğru tapdınız: «astma» yunanca «boğulma» mənasını verir. Astmanın nə olduğunu anlamaq üçün ona tutulmaq lazımdır. Doğrudan da, rahat nəfəs almamağın nə demək olduğunu hər adam dəqiq izah edə bilməz. Xəstəliyin mahiyyəti bronxların allergiyaya həddən artıq həssas olmasındadır. Nəfəsalmada dəyişikliklər üzündən bronxlar sıxılır və nəfəsalma cingiltili və xırıltılı olur. Eyni zamanda adam öskürür və boğulma halları baş verir. Çirkli ekologiya, virus və bakteroloji infeksiyalar, müxtəlif qida əlavələri, məişət şəraiti və ilk növbədə passiv və fəal siqarətçəkmə son on ildə astma xəstəliyinə tutulanların sayını artırıb. Əvvəllər həkimlər astmanı perspektivsiz xəstəlik hesab edirdilər. Həkimlər ən yaxşı halda xəstəni boğulmalardan xilas edə bilirdilər. İndisə vəziyyət dəyişib. Təbabətin inkişafı astmaya tutulmuş xəstələrin vəziyyətini yaxşılaşdırmağa imkan verir. Artıq astmadan əziyyət çəkənlər idmanla da məşğul ola bilirlər. Çox az adamın məlumatı var ki, «Mançester Yunayted» futbol komandasının aparıcı oyunçularından biri Pol Skouz astmadan əziyyət çəkir. Düşünə bilərsiniz: futbol hara, astma hara. Lakin, gördüyünüz kimi, P.Skouz sakitcə İngiltərə çempionatında iştirak edir. Təbii ki, astma xəstələri daim həkimlə ünsiyyət saxlamalıdırlar. Ancaq təbabətin inkişafı astma xəstəliyini yüngül keçirməyə imkan verir. Çox güman ki, yaxın gələcəkdə astma ilə mübarizədə daha yüksək nəticələr əldə etməyə şərait yaradacaq. Hələliksə insanlar boğulmaya qarşı effektli mübarizə apara bilirlər. Astma ilə fəal mübarizə aparanlardan biri olan Mariya Hopenin dediyi kimi, «Mənim astmam var, lakin mən astmanın deyiləm». Yeri gəlmişkən, alimlərin araşdırması həftədə ən azı 3 hamburger yeyən uşaqlarda astma xəstəliyinə daha tez-tez rast gəlindiyini göstərib. Alman, ingilis və ispan alimlər qrupunun 50 000 uşaq üzərində apardıqları araşdırma bu faktı tam təsdiqləyib. Yaşı 8-12 arasında olan uşaqlarda astma xəstəliyinə tutulanların əksəriyyətinin hamburger düşkünü olduğu müəyyən edilib. Mənbə nida.az və www.etibb.org Xahiş edirəm astma xəstəliyi haqqında maraqlı bilgiləri olanlar burda yazsınlar. Ən pis xəstəliklərdən biridir.